"بررسی مسائل و مشکلات پروژه الزام ثبت اطلاعات سکونتی خانوارها در سامانه ملی املاک و اسکان و اجرای مالیات بر خانه های خالی"
۱- عدم بررسی سیستمی شناسه نوسازی شهرداری
انتظار میرود در زمان دریافت شناسه‌های عددی، به صورت وب سرویس اطلاعات متناظر با آن شناسه به کاربر نمایش داده شده و به منظور تایید صحت اطلاعات، از کاربر خواست تا اطلاعات را تایید نماید و در صورت مغایرت، آن را در سامانه اعلام کند. در غیراینصورت فرایند ثبت اطلاعات در این سامانه به صورت رفت و برگشتی بوده و همین امر موجب شکست پروژه خواهد شد.
۲- عدم بررسی سیستمی کدپستی و تطبیق شرح نشانی با استان و شهر انتخاب شده در سامانه
در آخرین نسخه سامانه ملی املاک و اسکان که در تاریخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت، پس از انتخاب شهر، کدپستی شهر دیگری وارد شد و سامانه بدون بررسی کدپستی و تطبیق شرح نشانی با استان و شهر انتخاب شده، کدپستی را مورد تایید قرار داد.
۳- نبود امکان ثبت اطلاعات ساکنین موقعیت محل سکونت
با توجه به اینکه در اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، وزارت راه و شهرسازی در کنار سازمان ثبت احوال مکلف شده‌اند امکان ثبت محل سکونت افراد را فراهم نموده و موضوع اقامت یگانه را اجرا کنند، در حال حاضر در نسخه فعلی سامانه ملی املاک و اسکان امکان ثبت اطلاعات اعضای خانوار ساکن در املاک خود را ندارند. این امر با قانون فوق الذکر در تناقض بوده و اهداف ما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص ثبت اطلاعات خانوار ساکن در هر کدپستی را محقق نمیکنند. باید دید که در ادامه چه اقدامی در این خصوص انجام خواهند داد.
۴- عدم بررسی قبض آب، برق و گاز و تطبیق آن با کدپستی یا شهر
یکی از سازوکارهایی که برای بررسی خالی بودن خانه ها درنظر گرفته اند، بررسی مصرف کنتورهای آب، برق و گاز است. چنانچه کنتور مذکور کار نکند، نشان از خالی بودن ملک مسکونی دارد. در سامانه مذکور، چند مساله در خصوص شناسه قبوض وجود دارد:
۱) عدم اتصال سامانه ملی املاک و اسکان به سامانه شرکت توانیر به منظور استعلام اطلاعات متناظر قبض برق
۲) عدم اتصال سامانه ملی املاک و اسکان به سامانه شرکت ملی آب و فاضلاب به منظور استعلام اطلاعات متناظر قبض آب
۳) عدم اتصال سامانه ملی املاک و اسکان به سامانه شرکت ملی گاز ایران به منظور استعلام اطلاعات متناظر قبض گاز مصرفی
۴) یکتا نبودن شناسه قبض مصرفی؛ این امر زمینه را برای ورود قبض ملکی که خانوار در آن ساکن است برای املاکی که خالی از سکنه هستند، فراهم می‌کند. همچنین هدف مهمی که این سامانه می‌توانست محقق و آن، تعیین ذینفعان دقیق کنتورهای آب، برق و گاز به منظور محاسبه مصرف سرانه در کشور بود را محقق نمی‌کند. نمیتوان ۲۶ میلیون خانوار را مجددا مطلع نمود که وارد سامانه شوند و ایرادات داده‌های خود را برطرف نمایند.
۵- پشتیبانی و پاسخگویی به سئوالات کاربران
۵-۱- پشتیبانی در سامانه
یکی از راه‌های پشتیبانی کاربران، بخش مکالمه با کاربر پشتیبان سایت در سامانه است. بنده به عنوان یک کاربر اقدام به ثبت سئوال نمودم. اما تنها پاسخ پیش فرضی توسط ربات ارسال شد. پس از گذشت یک ساعت از ارسال پیام، پاسخی دریافت نشد. نظر به نگرانیهای مردم، قطعا سئوالات و مراجعات زیادی به این وزارتخانه و سازمان امور مالیاتی صورت خواهد گرفت. بنابراین باید از نظر پشتیبانی و پاسخگویی به سوالات، بسیار بهتر عمل شود.
۵-۲- پشتیبانی تلفنی
به منظور تست نحوه پاسخگویی تلفنی پشتیبان‌های این سامانه، با شماره تلفن‌های ثبت شده در سامانه تماس حاصل شد. اما متاسفانه پاسخگو نبودند.
۶- ضعف جدی در بخش اطلاع‌رسانی و متقاعدسازی افکار عمومی
نظر به اینکه از دو روز دیگر، یعنی از ۱۹ فروردین ۱۴۰۰، مردم میبایست به سامانه ملی املاک و اسکان مراجعه نمایند، انتظار میرود از هفته دوم فروردین ماه، در خصوص سامانه و ملاحظات مالیات بر خانه‌های خالی، اطلاع‌رسانی مطلوبی در قالب‌های مختلف رسانه‌ای صورت پذیرد. اما این مهم اتفاق نیفتاده است. بنا به تجربه اجرای پروژه‌های ملی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از یک ماه پیش از آغاز پروژه‌هایی که گستره آن کل مردم ایران را دربر میگیرد، میبایست محتواهایی نظیر راهنمای کار با سامانه به صورت فرایندی و گردش کار، موشن گرافیک، پوستر و سئوالات متداول تهیه شود. محتواهای اقناعی جهت توجیه خبرنگاران و رسانه‌ها و نیز بدنه کارشناسی کشور تهیه و در اختیار ایشان قرار گیرد. جلسات مختلف با مسئولین دولتی و نیز نمایندگان مجلس جهت همراه نمودن آنها برگزار شود. بروشورهای مختلف و کاربردی جهت توضیح فرایند ثبت املاک و اسکان جهت قرار دادن در ادارات مختلف نظیر شهرداری‌ها و ادارات مالیات استانها و شهرستانها تهیه شود.
نظر به بررسی محیط وب، در ۱۴ فروردین تنها ۳۸ محتوا در محیط وب منتشر شده است که در قیاس با این پروژه ملی یعنی هیچ اقدامی در این حوزه انجام نشده است!
با بررسی اینستاگرام نیز در مجموع حدود ۱۰۰۰ پست با هشتگ #مالیات_بر_خانه_های_خالی منتشر شده است که بسیاری از آنها قدیمی، تکراری و بعضا غیرمرتبط با این موضوع هستند. بنابراین اقدامی در بخش رسانه‌ای انجام نشده است.
با توجه به حساسیت موضوع و اینکه بسیاری از مردم تاکنون با نیت سرمایه‌گذاری اقدام به خرید ملک نموده‌اند، قطعا فشارهای اجتماعی زیادی به این پروژه و این سامانه وارد خواهد آمد. پیش‌بینی این است که اگر با رویه مذکور این پروژه اجرا شود، قطعا این پروژه دچار شکست خواهد شد.
